Phiên bản lúc 09:27, ngày 31 tháng 8 năm 2012

901

Một phần của lý thuyết dân số (105-1) liên quan tới các yếu tố quyết định và hệ quả kinh tế xã hội của các xu hướng dân số. Các phân tích lý thuyết dân số trước kia chủ yếu tập trung vào mối quan hệ giữa tổng số dân và các nguồn lực¹ hay nói cách khác là các phương tiện có sẵn để duy trì dân số, hay sản xuất², việc tạo ra các hàng hoá và dịch vụ. Gần đây, trọng tâm đã chuyển sang các mối tương quan giữa tăng trưởng dân số 701-1) và các thành phần của nó, và tăng trưởng kinh tế (903-1), đặc biệt là trong tiêu thụ³, tiết kiệm⁴, và đầu tư⁵.

902

Quá trình xem xét mối quan hệ giữa kích thước dân số và nguồn lực đã làm nảy sinh các khái niệm mới gồm thừa dân số¹ và thiếu dân số². Những thuật ngữ này chỉ được xác định ở một mức phát triển³ nhất định. Dân số tối ưu⁴, đôi khi được gọi tắt là tối ưu⁴, đạt được khi thiếu hay thừa dân số đều không mang lại lợi thế gì. Trong trường hợp những lợi thế mang lại mang tính kinh tế thì được gọi là tối ưu kinh tế⁵. Các thảo luận về tối ưu kinh tế thường xoay quanh phúc lợi kinh tế nhưng vì đây là khái niệm khó xác định trong thực tiễn nên đôi khi chủ đề này được thay bằng mức sống⁶ hay tiêu chuẩn sống⁶. Mức sống thường được ước tính qua thu nhập quốc dân thực tế bình quân đầu người⁷ hay là tổng lượng hàng hoá và dịch vụ được tạo ra trong một khoảng thời gian cụ thể (hoặc giá trị thu nhập tương đương bằng tiền sau khi đã điều chỉnh để tính đến những khác biệt trong sức mua) chia cho tổng dân số trong cùng khoảng thời gian.

• 5. Một số người sử dụng khái niệm tối ưu năng lượng và tối ưu xã hội cũng giống như tối ưu kinh tế.
• 6. Một số nhà kinh tế định nghĩa "tiêu chuẩn sống" theo nghĩa hẹp là một mục đích đã được chấp nhận hoặc tập hợp các nhu cầu đã được công nhận; khái niệm này khác với khái niệm mức sống đã đạt được trên thực tế. Một số người khác lại sử dụng cùng một định nghĩa cho hai khái niệm này.
• 7. Các thước đo khác như tổng sản phẩm quốc dân bình quân đầu người cũng đã được sử dụng.

903

Economists have emphasized the dynamic relations between economic growth¹ or economic development¹ and rates of population growth and changes in population structure; they are less interested today in the static concept of an optimum size, than in the dynamic concept of the optimum rate of growth² of population, i.e., the rate of growth which will be consistent with the maximum rate of increase of the level of living. These relations are of particular concern in countries with a low level of living, which have come to be called less developed countries³ or developing countries³.

• 3. Also: underdeveloped countries or low-income countries. They are commonly contrasted with the developed countries, or more developed countries.

904

The maximum population¹ of a territory, sometimes called its carrying capacity¹, is generally understood in an absolute sense to mean the largest number of persons that could be sustained under specified conditions; but is sometimes used to denote the largest number that could be supported at an assumed standard of living. Conversely, the minimum population² is generally taken to be the smallest number of persons in an area which is consistent with group survival³.

905

The term population pressure¹ is linked to concepts relating the size of the population and the resources (901-1) available. To say that this pressure is strong or weak in a certain area is to suggest that the population of the area is near or far from the maximum consistent with the resources which are available. According to Malthusian population theory², so called after its originator, Thomas Malthus, there will inevitably be pressure of population on the means of subsistence³. Any change in the volume of available means of subsistence would generate population growth (701-1) until population equilibrium⁴ would again be attained when the level of living had reached a subsistence level⁵, i.e., a level just sufficient to maintain life. The equilibrium would be maintained by the elimination of any Bản mẫu:NewTextTerm either through positive checks⁶, sometimes known as Malthusian checks⁶ (famine, pestilence and war), or through the preventive check⁷ of moral restraint⁸ consisting of postponement of marriage⁹, coupled with abstinence from sexual relations before marriage.

• 6. and 7. The terms positive check and preventive check in English are generally used only with reference to the doctrines of Malthus.

906

Although the term Malthusianism¹ originally refers to the theories of Malthus, it is often used today to denote the doctrine that a check in the rate of population growth is desirable. Neo-Malthusianism², whilst accepting the desirability of checking population growth, advocates that such restriction should be achieved through the use of birth control methods (627-3).

• 1. Malthusianism, n. - Malthusian, adj.: conforming to the doctrines of Malthus. The terms are sometimes used mistakenly to refer to the advocacy of family planning programs to solve economic problems.

907

The process of transition from a situation in which both fertility and mortality were relatively high to one in which they are relatively low which has been observed in many countries, is called the demographic transition¹ or population transition¹. In the process of moving from a pre-transitional stage² to a post-transitional stage³, there is typically a lag between the declines of mortality and fertility, so that a stage of transitional growth⁴ of population results. Economists have studied changes in productivity⁵, i.e., production per member of the labor force, or per head of the population, associated with this transitional period.

• 1. Sometimes called the vital revolution. A further distinction is made between the fertility transition and the mortality transition. The theory of the demographic transition associates historical changes in vital rates with socio-economic transformations attending the process of industrialization and urbanization.

* * *